Đình Phong Phú: Nơi lưu giữ truyền thống nhân văn với hàng trăm cỗ quan tài

Trải qua gần 200 năm lịch sử, Đình Phong Phú vẫn giữ trọn nét đẹp kiến trúc cổ kính. Đặc biệt, bên trong ngôi đình còn lưu giữ hàng trăm cỗ quan tài, nơi ẩn chứa một tục lệ nhân văn mang tên "cúng thí hòm", đem lại niềm an ủi cho những gia đình nghèo khó tiễn đưa người thân về nơi an nghỉ cuối cùng.

Đình Phong Phú: Nơi lưu giữ truyền thống nhân văn với hàng trăm cỗ quan tài

Trong không gian trầm mặc của Đình Phong Phú, những bức tường rêu phong kể câu chuyện về gần 200 năm tồn tại của ngôi đình cổ kính. Vẫn giữ trọn vẹn lối kiến trúc Nam Bộ xưa, chính điện là ngôi nhà gỗ 5 gian với mái ngói nhuốm màu thời gian. Bên trong chính điện, các vị thần được tôn thờ theo tín ngưỡng của người dân trong vùng, tỏa ra không khí linh thiêng và trang trọng.

Năm 2009, Đình Phong Phú được UBND TPHCM xếp hạng là di tích kiến trúc nghệ thuật. Tuy nhiên, ngoài giá trị kiến trúc, ngôi đình còn lưu giữ một tục lệ độc đáo và nhân văn mang tên "cúng thí hòm". Theo ông Lâm Đệ, Thư ký Hội đình Phong Phú, tục lệ này đã hình thành từ những năm 1980, do các bô lão trong đình sáng lập.

Đình Phong Phú: Nơi lưu giữ truyền thống nhân văn với hàng trăm cỗ quan tài

Ban đầu, những người khá giả trong đình tự bỏ tiền mua áo quan để tặng cho gia đình nghèo khó không có điều kiện lo hậu sự cho người thân. Sau đó, khi tục lệ này được người dân biết đến, họ cũng tình nguyện đóng góp, chung tay giúp đỡ những mảnh đời bất hạnh.

Việc "thí hòm" được hiểu là hình thức quyên góp tiền để mua những chiếc áo quan tặng cho gia đình nghèo, không đủ điều kiện lo hậu sự cho người đã mất. Mỗi cỗ quan tài có giá gần 2 triệu đồng. Mỗi người có thể đóng góp tùy theo khả năng, có thể là 50.000 đồng, 100.000 đồng, 200.000 đồng, thậm chí vài triệu đồng.

Đình Phong Phú: Nơi lưu giữ truyền thống nhân văn với hàng trăm cỗ quan tài

Khi có đủ kinh phí, đình sẽ mua khoảng 180 chiếc áo quan. Số áo quan này được xếp thành 2 dãy tại gian phòng nằm phía bên phải chính điện. Một số khác được bố trí tại căn nhà nằm đối diện đình. Đình thuộc địa bàn quận 8 (TPHCM), nhưng việc tặng áo quan cho người nghèo được thực hiện rộng khắp các tỉnh.

Ông Lâm Đệ chia sẻ: "Không chỉ tặng áo quan cho người quá cố thuộc gia đình khó khăn, khi được chính quyền liên hệ lo quan tài cho người mất không nhân thân, đình cũng hỗ trợ. Đình cũng hỗ trợ áo quan cho người dân ở các địa phương nghèo ngoại tỉnh. Một năm, chúng tôi tặng khoảng 400 cỗ áo quan."

Đình Phong Phú: Nơi lưu giữ truyền thống nhân văn với hàng trăm cỗ quan tài

Ngoài tặng quan tài, đình còn thành lập tổ mai táng để hỗ trợ miễn phí các thủ tục khác như: Khâm liệm, mai táng…người quá cố. Ông Đệ cho biết: "Chúng tôi cũng hỗ trợ áo quan cho người dân các địa phương nghèo ở các tỉnh miền Tây, miền Trung."

Để đảm bảo tính minh bạch và tránh lợi dụng, đình cũng thực hiện công tác xác minh, tìm hiểu kỹ lưỡng hoàn cảnh người được nhận áo quan. Bởi, có trường hợp cá nhân, tổ chức đứng ra nhận áo quan miễn phí rồi đem bán lại để thu lợi.

Đình Phong Phú: Nơi lưu giữ truyền thống nhân văn với hàng trăm cỗ quan tài

Ông Lâm Đệ nhớ mãi những hoàn cảnh đáng thương đến đình xin áo quan. Có những người nghèo khó đến cùng cực, không có đủ tiền lo đám tang và mua quan tài cho người thân. Khi biết tin đình có tục thí hòm, họ đến xin trong sự tha thiết và biết ơn. Nhiều người sau khi lo chu toàn cho người thân quá cố, liền đến đình tạ ơn bằng cách cúng thí hòm vào những dịp đặc biệt trong năm.

Một số người khác khi đến và nhận thấy đình có tục lệ độc đáo, nhân văn cũng tình nguyện tham gia. Họ trở thành những người đóng góp thường xuyên, góp phần duy trì tục lệ cao đẹp này.

Tục lệ cúng "thí hòm" tại Đình Phong Phú không chỉ là một truyền thống văn hóa mà còn là một hành động nhân văn, giúp đỡ những người nghèo khó tiễn đưa người thân về nơi an nghỉ cuối cùng. Ngôi đình cổ kính với hàng trăm cỗ quan tài đã trở thành biểu tượng của lòng từ bi, đem lại niềm an ủi cho những mảnh đời bất hạnh.