Giải mã hiện tượng Tết Nguyên đán không có ngày 30 Tết suốt 8 năm liên tiếp

Tết Nguyên đán sắp đến, nhưng bạn có biết rằng năm nay tháng Chạp chỉ có 29 ngày? Hiện tượng này sẽ kéo dài liên tục trong 8 năm tới, từ năm 2025 đến năm 2032. Tại sao lại xảy ra điều này? Hãy cùng khám phá nguyên nhân đằng sau hiện tượng kỳ lạ này.

Giải mã hiện tượng Tết Nguyên đán không có ngày 30 Tết suốt 8 năm liên tiếp

Việc tháng Chạp của năm nào đó có 29 hay 30 ngày không phải là do sự sắp đặt tùy ý, mà dựa vào vị trí của Mặt Trăng. Thực tế, lịch âm phụ thuộc vào chu kỳ thay đổi pha của Mặt Trăng, chứ không giống như lịch dương có độ dài các tháng được quy ước sẵn.

Giải mã hiện tượng Tết Nguyên đán không có ngày 30 Tết suốt 8 năm liên tiếp

Mỗi tháng âm lịch bắt đầu từ ngày "không Trăng", tức là ngày Mặt Trăng nằm ở giữa Trái Đất và Mặt Trời. Thời điểm này được gọi là điểm sóc. Khi điểm sóc rơi vào ngày 29, tháng trước đó sẽ có 29 ngày, còn tháng tiếp theo sẽ bắt đầu vào ngày 30.

Tuy nhiên, thời gian từ điểm sóc đến điểm sóc tiếp theo (tuần trăng) không cố định. Do quỹ đạo của Trái Đất và Mặt Trăng không phải hình tròn, nên tốc độ di chuyển của chúng không đều. Vì vậy, thời điểm giao hội giữa Trái Đất, Mặt Trời và Mặt Trăng (điểm sóc) cũng không cố định.

Trung bình, tuần trăng kéo dài khoảng 29 ngày 12 giờ 44 phút. Tuy nhiên, thời gian này có thể dao động đến 7 giờ. Sự dao động này dẫn đến tháng thiếu (29 ngày) hoặc tháng đủ (30 ngày).

Từ năm 2024 (Giáp Thìn) đến năm 2031 (Tân Hợi) liên tiếp sẽ không có tháng Chạp nào có 30 ngày. Điều này là do điểm sóc của tháng Chạp trong các năm đó đều rơi vào ngày 29.

Vì sao điểm sóc của tháng Chạp lại liên tục rơi vào ngày 29 như vậy là điều mà ngay cả các nhà làm lịch cũng không thể giải thích được. Mặt Trăng chịu ảnh hưởng của lực hấp dẫn phức tạp từ Trái Đất, Mặt Trời và các hành tinh khác, khiến điểm sóc dao động không theo chu kỳ cố định.

Sự phức tạp trong chuyển động của các thiên thể đôi khi dẫn đến sai sót trong tính toán lịch. Thậm chí, ngay cả Đài thiên văn Tử Kim Sơn uy tín của Trung Quốc cũng từng nhầm lẫn trong ấn phẩm lịch công bố năm 2002.

Do tính khó dự đoán của lịch âm, việc thống kê quy luật các tháng Chạp đủ 30 ngày là điều không khả thi. Độ dài của các tháng tùy thuộc vào thời điểm tính toán chính xác.

Từ năm 2033 đến năm 2037, các tháng Chạp sẽ có 30 ngày. Tuy nhiên, từ năm 2038 đến năm 2040, chúng lại là tháng thiếu. Đến năm 2041, tháng Chạp sẽ lại đủ 30 ngày.

Hiện tượng Tết Nguyên đán không có ngày 30 Tết suốt 8 năm liên tiếp là một minh chứng cho sự phức tạp và chính xác của âm lịch nước ta. Dù không theo chu kỳ cố định, nhưng âm lịch luôn đảm bảo phản ánh đúng các hiện tượng thiên văn, đem đến một hệ thống thời gian truyền thống độc đáo và gắn liền với đời sống văn hóa Việt Nam.