Giải mã lý do không giảm dần chênh lệch lương hưu nam nữ trong Luật BHXH 2024

Bộ LĐ-TB&XH đã đưa ra lời giải thích rõ ràng về việc vì sao Luật BHXH 2024 không điều chỉnh giảm dần tỉ lệ chênh lệch lương hưu giữa nam và nữ. Nguyên nhân chính bắt nguồn từ sự cần thiết cân đối Quỹ BHXH, đồng thời tính đến các thay đổi trong độ tuổi nghỉ hưu.

Giải mã lý do không giảm dần chênh lệch lương hưu nam nữ trong Luật BHXH 2024

Luật BHXH 2024 đặt trọng tâm vào sự cân bằng của Quỹ BHXH, nhằm đảm bảo khả năng chi trả các chế độ phúc lợi trong tương lai. Việc duy trì tỉ lệ chênh lệch lương hưu giữa nam và nữ là một phần thiết yếu của chiến lược này.

Ông Nguyễn Duy Cường, Phó Vụ trưởng Vụ Bảo hiểm Xã hội (Bộ LĐ-TB&XH), khẳng định rằng tỉ lệ lương hưu hiện hành đã được tính toán kỹ lưỡng để đảm bảo tính công bằng và khả năng chi trả. Do đó, khi sửa luật, cơ quan soạn thảo không đề xuất điều chỉnh tỉ lệ này.

Giải mã lý do không giảm dần chênh lệch lương hưu nam nữ trong Luật BHXH 2024

Tuy nhiên, Luật BHXH 2024 vẫn đưa ra điều chỉnh đối với đối tượng lao động nam có thời gian đóng BHXH dưới 20 năm. Đây là một nhóm hưởng lương hưu mới phát sinh, cần được cân nhắc điều chỉnh để đảm bảo quyền lợi.

Ban đầu, cơ quan soạn thảo đề xuất chia tỉ lệ lương hưu của lao động nam đóng BHXH đủ 15 năm thành 33,75% và 2,25% cho mỗi năm đóng thêm. Tuy nhiên, sau khi tiếp thu ý kiến của đại biểu Quốc hội và người dân, mức hưởng lương hưu tối thiểu đã được điều chỉnh tăng lên 40%, trong khi tỉ lệ tăng thêm năm đóng BHXH giảm từ 2,5% xuống 1%.

Một số ý kiến cho rằng tuổi nghỉ hưu của nam và nữ đã tiệm cận nhau, vì vậy, tỉ lệ chênh lệch lương hưu cũng nên được giảm dần. Tuy nhiên, ông Cường cho biết tuổi nghỉ hưu chỉ là một căn cứ, cân đối Quỹ BHXH mới là yếu tố quyết định trong việc điều chỉnh tỉ lệ lương hưu.

Luật BHXH 2024 cũng đưa ra quy định về trợ cấp hằng tháng cho những công dân đủ tuổi nghỉ hưu nhưng không đủ thời gian đóng BHXH để hưởng lương hưu. Mức trợ cấp này sẽ được xác định dựa trên thời gian đóng BHXH của người lao động, ít nhất tương đương mức trợ cấp hưu trí xã hội.

Đối với BHXH một lần, Luật BHXH 2024 có quy định chặt chẽ hơn. Người lao động tham gia BHXH sau ngày 1-7-2025 sẽ không được nhận BHXH một lần, trừ khi đáp ứng các trường hợp ngoại lệ như đủ tuổi hưởng lương hưu nhưng chưa đủ 15 năm đóng BHXH, ra nước ngoài định cư hoặc mắc một số bệnh hiểm nghèo.

Ông Cường nhấn mạnh rằng người lao động không hưởng BHXH một lần mà bảo lưu thời gian đóng để tiếp tục tham gia sẽ có cơ hội hưởng các quyền lợi cao hơn trong tương lai, chẳng hạn như mức hưởng chế độ tốt hơn, được Quỹ BHXH đóng BHYT trong thời gian hưởng lương hưu có BHYT và được trợ cấp hằng tháng khi không đủ điều kiện hưởng lương hưu và chưa đủ tuổi nhận trợ cấp hưu trí xã hội.

Luật BHXH 2024 cũng giao quyền cho Chính phủ trình Quốc hội xem xét điều chỉnh một số quy định liên quan đến căn cứ đóng BHXH bắt buộc, cách tính mức bình quân tiền lương làm căn cứ tính lương hưu, trợ cấp BHXH khi Nhà nước áp dụng chế độ tiền lương mới theo vị trí việc làm, chức danh và chức vụ lãnh đạo thay thế cho hệ thống bảng lương hiện hành.