Khu Thương Mại Tự Do: Động Lực Tăng Trưởng Kinh Tế Toàn Cầu

Khu thương mại tự do (FTZ) là hình thái kinh tế mở, đóng vai trò quan trọng trong tăng trưởng kinh tế của nhiều quốc gia trên thế giới. FTZ cung cấp các ưu đãi về thuế, cơ sở hạ tầng và hoạt động kinh doanh thuận lợi, thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) và thúc đẩy phát triển trong nhiều lĩnh vực. Bài viết này khám phá sự hình thành và tác động của FTZ tại các cường quốc châu Á, bao gồm Trung Quốc, Iran, Malaysia và Singapore, cũng như những triển vọng tại Việt Nam.

Khu Thương Mại Tự Do: Động Lực Tăng Trưởng Kinh Tế Toàn Cầu

Trung Quốc đã mở 22 FTZ trong hơn 10 năm qua, góp phần vào chiến lược cải cách kinh tế, mở cửa đất nước và thu hút FDI. FTZ của Trung Quốc được công nhận là thành công, đóng góp đáng kể vào GDP và khối lượng xuất nhập khẩu của quốc gia. Ví dụ như FTZ Thượng Hải, nơi đặt nhà máy sản xuất xe điện duy nhất của Tesla tại Trung Quốc, đã thu hút hơn 5.000 doanh nghiệp với số vốn đầu tư hơn 60 tỷ nhân dân tệ trong vòng một năm hoạt động đầu tiên.

Việc thành lập các FTZ ở Iran đã thúc đẩy đáng kể sự phát triển của du lịch. Khu tự do Anzali, nằm trên bờ biển Caspi, đã làm tăng giá trị gia tăng bình quân đầu người của ngành du lịch tỉnh Gilan hơn 30%. Điều này minh họa cho khả năng của FTZ trong việc thu hút đầu tư, tạo cơ hội kinh doanh và cải thiện chất lượng cuộc sống của người dân địa phương.

Malaysia và Singapore đã ban hành luật từ đầu những năm 1990 để thành lập FTZ nhằm đơn giản hóa các quy định hải quan và tạo thuận lợi cho thương mại tự do. Các FTZ ở Malaysia và Singapore, như Port Klang và Cảng Jurong, đã đóng góp đáng kể vào sự phát triển kinh tế, trở thành trung tâm thương mại và trung chuyển quan trọng.

Việt Nam đã thành lập FTZ Đà Nẵng để thu hút đầu tư và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. FTZ sẽ cung cấp các ưu đãi về thuế, phí, đất đai và hỗ trợ riêng biệt, nhắm đến việc thu hút đầu tư trong các lĩnh vực dịch vụ chất lượng cao, tài chính và hạ tầng. Kỳ vọng rằng FTZ Đà Nẵng sẽ trở thành động lực tăng trưởng mới cho thành phố và thúc đẩy phát triển kinh tế của Việt Nam.

Số lượng FTZ đã tăng đáng kể trong những thập kỷ gần đây, đạt hơn 3.500 FTZ ở hơn 130 quốc gia vào năm 2019. Sự tăng trưởng bùng nổ này là do những lợi ích kinh tế mà FTZ mang lại, đặc biệt đối với các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình muốn thu hút FDI và thúc đẩy xuất khẩu.

Các FTZ đã chứng minh là công cụ mạnh mẽ để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Chúng tạo ra môi trường đầu tư thuận lợi, thu hút tài năng toàn cầu, chuyển giao công nghệ và cải thiện năng suất. FTZ cũng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy thương mại, cải thiện cơ sở hạ tầng và tạo việc làm, góp phần vào sự phát triển bền vững và thịnh vượng kinh tế trên toàn thế giới.

Ngoài lợi ích kinh tế rõ ràng, FTZ còn có khả năng tạo ra tác động đáng kể đến các lĩnh vực khác. Ví dụ, việc phát triển FTZ Thượng Hải của Trung Quốc đã làm giảm đáng kể ngành du lịch ở Hồng Kông, đồng thời mở ra cơ hội cho du lịch y tế tại Trung Quốc đại lục. Điều này cho thấy rằng FTZ không chỉ có tác động trực tiếp đến thương mại và đầu tư mà còn có khả năng ảnh hưởng đến các lĩnh vực khác của nền kinh tế và xã hội.

Với nhu cầu ngày càng tăng về toàn cầu hóa và thương mại tự do, dự kiến các FTZ sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong tăng trưởng kinh tế toàn cầu. Những tiến bộ trong công nghệ và sự liên kết toàn cầu sẽ tạo ra cơ hội mới cho các FTZ để thích ứng và phát triển, hỗ trợ đổi mới và thúc đẩy sự phát triển của các nền kinh tế trên khắp thế giới.