Nhiều luật mới, điều chỉnh tác động sâu rộng đến cuộc sống

Kỳ họp thứ 8 Quốc hội khóa XV mới đây đã thông qua hàng loạt luật mới, điều chỉnh tác động đến nhiều lĩnh vực trong cuộc sống. Từ phòng, chống mua bán người, đến gia nhập công đoàn, mở Văn phòng công chứng hay xử lý người chưa thành niên phạm tội, các luật này mang đến những thay đổi đáng chú ý, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi, nghĩa vụ của người dân và tổ chức.

Nhiều luật mới, điều chỉnh tác động sâu rộng đến cuộc sống

Luật Phòng, chống mua bán người (sửa đổi) có hiệu lực từ ngày 1-7-2025 đã mở rộng thêm đối tượng bảo vệ, bao gồm nạn nhân, người đang trong quá trình xác định là nạn nhân, người dưới 18 tuổi đi cùng, người thân thích của nạn nhân và cá nhân tham gia phòng, chống mua bán người.

Luật đặc biệt nghiêm cấm hành vi thỏa thuận mua bán người từ khi còn đang là bào thai, cũng như tiếp tay, cản trở, can thiệp, tác động, không xử lý hoặc xử lý không đúng quy định của pháp luật đối với hành vi mua bán người.

Đáng chú ý, luật bổ sung nhiều chính sách hỗ trợ cho nạn nhân, chẳng hạn như hỗ trợ nhu cầu thiết yếu, y tế, pháp luật, pháp lý, tâm lý, trợ cấp khó khăn ban đầu và hỗ trợ vay vốn.

Luật Công đoàn (sửa đổi) cho phép người lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam được gia nhập và hoạt động công đoàn tại công đoàn cơ sở, nhưng không được thành lập công đoàn hay trở thành cán bộ công đoàn. Luật cũng bổ sung quyền gia nhập Công đoàn Việt Nam của tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp.

Ngoài ra, luật miễn, giảm, tạm dừng đóng kinh phí công đoàn cho các doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã trong trường hợp giải thể, phá sản hoặc gặp khó khăn vì lý do kinh tế hoặc bất khả kháng.

Luật Công chứng (sửa đổi) cho phép thành lập Văn phòng Công chứng (VPCC) theo loại hình doanh nghiệp tư nhân, thay vì chỉ theo mô hình Công ty hợp danh như hiện nay. Tuy nhiên, việc thành lập VPCC theo loại hình doanh nghiệp tư nhân chỉ được áp dụng tại các đơn vị hành chính cấp huyện có mật độ dân số thấp và cơ sở hạ tầng còn hạn chế.

Luật cũng quy định rõ giao dịch phải công chứng là giao dịch quan trọng, đòi hỏi mức độ an toàn pháp lý cao và được luật quy định phải công chứng. Tiêu chuẩn bổ nhiệm Công chứng viên cũng được nâng cao, với độ tuổi tối đa là 70, tốt nghiệp cử nhân luật trở lên và phải có đủ phẩm chất đạo đức tốt.

Luật Tư pháp người chưa thành niên quy định 12 biện pháp xử lý chuyển hướng đối với người chưa thành niên phạm tội, bao gồm khiển trách, xin lỗi bị hại, bồi thường thiệt hại, giáo dục tại địa phương, quản thúc tại gia đình, hạn chế khung giờ đi lại, cấm tiếp xúc với người có nguy cơ dẫn đến phạm tội, cấm đến địa điểm có nguy cơ dẫn đến phạm tội, tham gia chương trình học tập, dạy nghề, tham gia điều trị hoặc tư vấn tâm lý, thực hiện công việc phục vụ cộng đồng và giáo dục tại trường giáo dưỡng.

Luật cũng quy định thời hạn điều tra, truy tố, xét xử đối với người chưa thành niên không quá 1/2 thời hạn đối với người trưởng thành. Mức phạt tù tối đa đối với người từ đủ 14 đến dưới 16 tuổi được giảm xuống còn chín năm tù, còn đối với người từ đủ 16 đến dưới 18 tuổi là 15 năm. Luật cũng quy định trại giam riêng hoặc khu giam giữ dành riêng cho người chưa thành niên là phạm nhân trong trại giam.

Thông tư 14/2024/TT-BVHTTDL quy định việc sử dụng hình ảnh diễn viên sử dụng thuốc lá trong tác phẩm điện ảnh, sân khấu chỉ được phép trong một số trường hợp, bao gồm: phê phán, lên án hành vi bị nghiêm cấm hoặc phê phán, lên án hành vi vi phạm nghĩa vụ của người hút thuốc lá.

Ngoài ra, được phép sử dụng hình ảnh diễn viên sử dụng thuốc lá trong tác phẩm điện ảnh, sân khấu nhằm mục đích nghệ thuật như khắc họa hình tượng nhân vật lịch sử có thật, tái hiện giai đoạn lịch sử nhất định hoặc phê phán, lên án hành vi sử dụng thuốc lá. Khi sử dụng thuốc lá nhằm mục đích nghệ thuật, diễn viên không được thực hiện hành vi hút thuốc thật trên sân khấu.