Phân tích thảm họa Làng Nủ: 1,6 triệu m³ đất đá ập xuống với tốc độ kinh hoàng

Các chuyên gia địa chất đã dựng lại diễn biến kinh hoàng của thảm họa Làng Nủ, cho thấy lượng bùn đất khổng lồ ập xuống ngôi làng nhỏ với tốc độ cực nhanh, không cho người dân cơ hội sống sót.

Phân tích thảm họa Làng Nủ: 1,6 triệu m³ đất đá ập xuống với tốc độ kinh hoàng

Ngày 10-9, thảm họa kinh hoàng đổ ập xuống thôn Làng Nủ, xã Phúc Khánh, huyện Bảo Yên, Lào Cai. Một lượng bùn đất, đá và nước khổng lồ ước tính lên tới 1,6 triệu m³ đã ập xuống ngôi làng từ đỉnh núi với tốc độ 20m/s. Sức tàn phá kinh hoàng khiến 37 hộ dân bị xóa sổ, cướp đi sinh mạng của 58 người và 9 người vẫn còn mất tích.

Các nhà khoa học địa chất đã dựng lại diễn biến thảm họa dựa trên kết quả nghiên cứu và điều tra thực địa. Phân tích dữ liệu cho thấy trước khi thảm họa xảy ra, khu vực này đã có lượng mưa lớn kéo dài nhiều ngày, lên tới 633mm. Lượng nước tích tụ này đã gây sạt trượt một mảng sườn núi con voi cách cụm dân cư khoảng 3,6km.

Phân tích thảm họa Làng Nủ: 1,6 triệu m³ đất đá ập xuống với tốc độ kinh hoàng

Lớp đá phiến phong hóa mạnh và tầng phong hóa dày trở thành yếu tố gây ra khối trượt lở lớn. Khối đất đa lỏng này di chuyển vào một đoạn co hẹp rộng khoảng 100m, cách Làng Nủ khoảng 2km, rồi tích tụ thành một đập tạm thời. Khi áp lực lên đập tích tụ đủ lớn, đập vỡ bung, giải phóng khối lượng bùn đất khổng lồ tràn xuống ngôi làng.

Tốc độ dòng lũ bùn đất khi vỡ bung đạt tới 20m/s, gấp nhiều lần tốc độ chạy của con người. Khi tới khu vực đồng ruộng và khu dân cư, tốc độ dòng chảy giảm xuống còn khoảng 2-3m/giây nhưng vẫn quá nhanh và rộng lớn, khiến ngay cả những người dân phát hiện ra thảm họa cũng không thể chạy đến nơi an toàn kịp thời.

Thảm họa Làng Nủ đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về sự nguy hiểm rình rập ở những khu vực có điều kiện địa hình, địa chất và đặc điểm phân bố dân cư tương tự. Các chuyên gia địa chất đã đưa ra một số giải pháp để phòng tránh thảm họa tương tự xảy ra trong tương lai:

* Tăng mật độ các hệ thống quan trắc mưa để phát hiện sớm mưa lớn cực đoan.

* Xây dựng hệ thống quan trắc chuyên sâu về ổn định mái dốc và áp dụng công nghệ hiện đại để nâng cao độ chính xác của dự báo.

* Tăng cường truyền thông, thông tin cảnh báo sớm đến người dân.

* Cảnh báo và hành động sớm khi rủi ro trượt lở đạt đến mức nguy hiểm.

* Di chuyển dân cư trong khu vực nguy cơ cao đến nơi an toàn khi cần thiết.

* Phát huy vai trò của các cán bộ cơ sở, tổ đội xung kích phòng tránh thiên tai.

* Chuẩn bị kịch bản ứng phó với những tình huống thời tiết cực đoan trong bối cảnh biến đổi khí hậu.

Ngoài ra, cần ưu tiên đảm bảo an toàn cho các khu vực tập trung dân cư, kiểm soát tác động tiêu cực của nước mưa và nước mặt, xây dựng quy trình chặt chẽ để kiểm soát các công trình xây dựng trong vùng có rủi ro trượt lở, và xây dựng quy hoạch phát triển tổng thể cho các vùng đất dốc.