Thực trạng phân quyền hạn chế: Bộ trưởng chỉ còn "đẩy việc" lên Thủ tướng?

Tại hội thảo phân cấp, phân quyền trong cách mạng tinh gọn tổ chức bộ máy, các chuyên gia chỉ ra tình trạng phân quyền hiện nay còn hạn chế, dẫn đến thực tế Bộ trưởng chỉ còn "đẩy việc" lên Thủ tướng. Tình trạng này khiến hiệu quả quản lý giảm sút, gây ra những vấn đề chồng chéo trong quản lý, ảnh hưởng đến hiệu suất hoạt động của Chính phủ.

Thực trạng phân quyền hạn chế: Bộ trưởng chỉ còn "đẩy việc" lên Thủ tướng?

### Phân cấp hạn chế, Bộ trưởng chỉ còn "đẩy việc" lên Thủ tướng

Thực trạng phân quyền hạn chế: Bộ trưởng chỉ còn "đẩy việc" lên Thủ tướng?

Nguyên Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Nguyễn Văn Thuận cho rằng tình trạng phân quyền hạn chế thể hiện rõ ràng khi Bộ trưởng hầu như phụ thuộc vào Thủ tướng. Các vấn đề từ nghỉ Tết, thi cử cho đến nghỉ hè đều phải báo cáo để xin ý kiến Thủ tướng, cho thấy Bộ trưởng không còn là người nắm quyền quyết định trong nhiều lĩnh vực.

Điều này dẫn đến tình trạng "đẩy việc" từ Bộ trưởng lên Thủ tướng, khiến Thủ tướng phải xử lý quá nhiều vấn đề, trong khi các Bộ trưởng không phát huy được hết vai trò quản lý ngành, lĩnh vực của mình. Nguyên Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phân quyền, đặc biệt là quyền ban hành chính sách, quyền tổ chức về cán bộ và quyền tài chính - ngân sách.

### Thiếu kiểm soát quyền lực, tự kiểm soát yếu

Nguyên Chủ nhiệm Nguyễn Văn Thuận chỉ ra rằng hiện nay, mọi vấn đề hầu như đều dồn lên Thủ tướng. Bộ trưởng không được phép đưa ra những quyết định quan trọng, mà phải trình lên Thủ tướng để xin ý kiến. Tình trạng này dẫn đến tình trạng thiếu kiểm soát quyền lực, bởi lẽ nếu mọi thứ đều do Thủ tướng quyết định thì những người thực thi chính sách sẽ không phải chịu trách nhiệm cho những sai sót.

Ông Thuận cũng nhấn mạnh rằng tự kiểm soát là một yếu tố quan trọng trong quá trình phân quyền, nhưng hiện nay yếu tố này lại rất yếu. Cán bộ chỉ chấp hành lệnh của thủ trưởng trực tiếp của mình, mà không chấp hành lệnh của Bộ trưởng khác, dẫn đến tình trạng thiếu phối hợp và hiệu quả trong quản lý.

### Phân cấp giữa Trung ương và địa phương: Cần phân định rõ ràng

Về vấn đề phân cấp giữa Trung ương và địa phương, nguyên Chủ nhiệm Nguyễn Văn Thuận chia thành 3 nhóm: nhóm do Trung ương quản lý hoàn toàn, nhóm vừa do Trung ương vừa do địa phương quản lý và nhóm do địa phương quản lý hoàn toàn. Tuy nhiên, ông Thuận cho rằng cần phân định rõ ràng hơn các nhóm này để tránh tình trạng chồng chéo quản lý.

### Phân cấp trong nội bộ từng cấp: Tránh tình trạng "chồng chéo"

Ngoài vấn đề phân cấp giữa Trung ương và địa phương, phân cấp trong nội bộ từng cấp cũng cần được quan tâm. Nguyên Bộ trưởng NN&PTNT Cao Đức Phát cho rằng giữa Chính phủ và các Bộ, Bộ trưởng không nên đưa mọi vấn đề lên Thủ tướng.

Tình trạng này xuất phát từ việc Bộ trưởng không có đầy đủ quyền hạn để ra quyết định, do đó phải đưa lên Thủ tướng để xin giao trách nhiệm cho các bộ khác. Ông Phát lấy ví dụ về việc xin vắc xin phòng chống dịch bệnh, cho thấy tình trạng phân cấp hạn chế trong nội bộ khiến phản ứng ứng phó chậm trễ.

### Vấn đề chồng chéo giữa các bộ: Cần rà soát, điều chỉnh

Nguyên Bộ trưởng Cao Đức Phát cũng đề cập đến tình trạng chồng chéo giữa các bộ hiện nay, dẫn đến tình trạng một vấn đề lại có nhiều bộ cùng quản lý. Điều này khiến hiệu quả quản lý giảm sút, gây khó khăn cho các doanh nghiệp và người dân trong quá trình thực hiện các thủ tục hành chính.

Ông Phát lấy ví dụ về quản lý vú con bò, cho thấy sự chồng chéo giữa Bộ NN&PTNT, Bộ Công Thương và Bộ Y tế. Việc chồng chéo này khiến giải quyết các vấn đề liên quan trở nên chậm trễ, thậm chí gây ra những hệ lụy nghiêm trọng.

### Kiến nghị giải pháp

Các chuyên gia tham gia hội thảo đưa ra một số kiến nghị để cải thiện tình trạng phân cấp hiện nay, trong đó có:

* Phân cấp rõ ràng hơn, giao quyền hạn cho Bộ trưởng để họ có thể đưa ra quyết định trong phạm vi ngành, lĩnh vực của mình.

* Tăng cường kiểm soát quyền lực, đẩy mạnh tự kiểm soát trong quá trình phân cấp.

* Rà soát, điều chỉnh các quy định chồng chéo giữa các bộ, phân định rõ ràng trách nhiệm quản lý để tránh tình trạng "đá bóng" trong quá trình giải quyết các vấn đề.

* Đưa các vấn đề phân cấp vào chương trình công tác của Quốc hội và Chính phủ, nhằm thúc đẩy quá trình cải cách hệ thống phân cấp, phân quyền trong bộ máy hành chính nhà nước.