Trùng tu di tích Chùa Cầu: Khoa học – bài bản – khả năng đạt giải thưởng quốc tế

Dự án trùng tu di tích Chùa Cầu (Hội An) thực hiện theo quy trình khoa học, nghiêm ngặt với sự hợp tác của các chuyên gia trong và ngoài nước. Nhiều ý kiến khẳng định dự án có thể đạt giải thưởng quốc tế nhờ vào tính bài bản và thận trọng.

Trùng tu di tích Chùa Cầu: Khoa học – bài bản – khả năng đạt giải thưởng quốc tế

Dự án trùng tu di tích Chùa Cầu được thực hiện theo quy trình nghiêm ngặt, có sự hợp tác giữa cơ quan quản lý nhà nước địa phương, các nhà khoa học trong nước và các chuyên gia quốc tế. Dự án trải qua quá trình nghiên cứu, xây dựng dự án, hạ giải thi công, làm nhà bao che, thi công... lên tới 5 năm.

Trùng tu di tích Chùa Cầu: Khoa học – bài bản – khả năng đạt giải thưởng quốc tế

PGS.TS Đặng Văn Bài - Phó Chủ tịch Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia - khẳng định dự án trùng tu di tích Chùa Cầu là dự án trùng tu được thực hiện khoa học, bài bản, thận trọng nhất từ trước tới nay. Dự án có sự hợp tác của các chuyên gia trong và ngoài nước với quy trình nghiêm ngặt.

Ông Trương Ngọc Lân - Phó Trưởng khoa Kiến trúc và Quy hoạch (Đại học Xây dựng Hà Nội) - cho rằng sau trùng tu, di tích Chùa Cầu không lệch tông so với tổng thể kiến trúc khu vực Hội An, Quảng Nam. Ông Lân khẳng định công trình được sơn lại khiến nhiều người có ấn tượng về thị giác như sự tươi mới, sạch sẽ. Tuy nhiên, những màu sắc được sử dụng để trùng tu Chùa Cầu là màu của di tích và phù hợp với phong cách công trình kiến trúc cổ nơi đây.

Trùng tu di tích Chùa Cầu: Khoa học – bài bản – khả năng đạt giải thưởng quốc tế

Kiến trúc sư Trương Ngọc Lân không đồng tình với hành động tạo những dấu ấn thời gian đang làm sai lệch tính nguyên gốc của di tích. Ông cho rằng vật liệu sơn không có cách nào làm nó ở dạng cũ, ngoại trừ trường hợp tô vẽ lên, tạo sự cổ kính giả.

PGS.TS Đặng Văn Bài nhấn mạnh rằng sau khi trùng tu, di tích cần được đưa về màu gốc khi nghiên cứu, phát hiện xưa kia. Rêu phong tạo ra vẻ cổ xưa, hoài niệm nhưng lại là yếu tố gây hại cho di tích, di sản. Sau khi quét sơn nhìn như mới nhưng vài năm sau với điều kiện thời tiết Việt Nam, di tích sẽ rêu phong trở lại.

Trùng tu di tích Chùa Cầu: Khoa học – bài bản – khả năng đạt giải thưởng quốc tế

Với dự án trùng tu bài bản, thận trọng này, PGS.TS Đặng Văn Bài cho rằng trong tương lai, dự án trùng tu Chùa Cầu có thể nhận được những giải thưởng quốc tế. Trước đó, Hội An đã nhận được giải thưởng với đề án bảo tồn phố cổ. Dự án trùng tu Chùa Cầu nếu được trình bày bài bản có khả năng nhận được giải thưởng.

Kiến trúc sư Trương Ngọc Lân lý giải một số nguyên nhân dẫn đến những tranh cãi sau khi trùng tu một số tích ở Việt Nam. Đặc thù của những công trình ở Việt Nam và một số nước Đông Á là sử dụng vữa trát tường, phủ sơn. Vì vậy, khi trùng tu, tôn tạo, đặc biệt là quét sơn không thể tránh được "cảm giác mới".

Trùng tu di tích Chùa Cầu: Khoa học – bài bản – khả năng đạt giải thưởng quốc tế

Vật liệu sơn không có cách nào làm nó ở dạng cũ, ngoại trừ trường hợp tô vẽ lên, tạo sự cổ kính giả. Ông Trương Ngọc Lân không quá đồng tình với hành động này bởi việc tạo những dấu ấn thời gian đang làm sai lệch tính nguyên gốc của di tích.

Ở một số nước trên thế giới, quá trình trình tu được thể hiện rất minh bạch, công khai. Khi trùng tu Nhà thờ Đức Bà (Pháp), một cuộc triển lãm riêng được tổ chức để giới thiệu riêng về phương thức trùng tu, quá trình trùng tu một cách rõ ràng, cặn kẽ. Ở Nhật, khi trùng tu di tích đã dựng nhà bao che công trình bằng kính để người dân thấy rõ từng công đoạn trùng tu, tôn tạo di tích.

Trùng tu di tích Chùa Cầu: Khoa học – bài bản – khả năng đạt giải thưởng quốc tế

Khi được hỏi có nên trưng cầu ý dân để tránh những tranh cãi không cần thiết sau trùng tu di tích, ông Trương Ngọc Lân thẳng thắn đây là công việc mang tính khoa học, không phải vấn đề có thể đưa ra biểu quyết, đo đếm mức độ đồng thuận cao hay thấp.