Việt Nam và Nga hợp tác triển khai Dự án Trung tâm Nghiên cứu Hạt nhân 10 MW

Trong khuôn khổ chuyến thăm cấp nhà nước của Tổng thống Nga Vladimir Putin, Việt Nam và Nga đã ký ghi nhớ triển khai Dự án Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Công nghệ Hạt nhân tại Việt Nam. Dự án bao gồm xây dựng lò phản ứng hạt nhân công suất 10 MW, mở ra cánh cửa mới cho nghiên cứu và ứng dụng hạt nhân tại Việt Nam.

Việt Nam và Nga hợp tác triển khai Dự án Trung tâm Nghiên cứu Hạt nhân 10 MW

Chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đánh dấu bước tiến quan trọng trong quan hệ hợp tác năng lượng hạt nhân giữa hai nước. Bản ghi nhớ về dự án Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Công nghệ Hạt nhân tại Việt Nam, được trao đổi giữa Tổng giám đốc Rosatom Alexey Likhachev và Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Huỳnh Thành Đạt, thể hiện cam kết của hai quốc gia trong lĩnh vực này.

Dự án Trung tâm Nghiên cứu Hạt nhân được thực hiện theo Hiệp định Liên Chính phủ ký năm 2011 và được Chính phủ Việt Nam phê duyệt chủ trương đầu tư năm 2018. Trung tâm dự kiến được đặt tại TP Long Khánh, Đồng Nai, với một lò phản ứng hạt nhân dạng bể công suất 10 MW, sử dụng nhiên liệu độ giàu thấp do Nga chế tạo.

Trung tâm tập trung vào nghiên cứu và ứng dụng hạt nhân trong các lĩnh vực như vật liệu chiếu xạ, khoa học sinh học, đồng vị phóng xạ, kỹ thuật lò phản ứng, an toàn bức xạ, điều chế dược chất mới trong điều trị ung thư, nghiên cứu chiếu xạ silic - vật liệu bán dẫn, tán xạ góc nhỏ, v.v... Viện Năng lượng Nguyên tử (Bộ Khoa học và Công nghệ) cho biết đây là lần đầu tiên Việt Nam triển khai dự án xây dựng lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu công suất lớn.

Để triển khai dự án, Bộ Khoa học và Công nghệ đang chuẩn bị nguồn nhân lực quản lý và triển khai ở các giai đoạn khác nhau. Bộ cũng có kế hoạch đào tạo nguồn nhân lực vận hành đảm bảo an toàn và khai thác hiệu quả trung tâm sau khi đi vào hoạt động. Rosatom, tập đoàn năng lượng nguyên tử quốc gia Nga, hỗ trợ Việt Nam trong đào tạo cán bộ vận hành lò phản ứng nghiên cứu.

Viện Năng lượng Nguyên tử Việt Nam đã ký kết hợp tác với Trường Đại học nghiên cứu Bách khoa Tomsk và Đại học Nghiên cứu Hạt nhân Quốc gia Nga (MEPhI) về hợp tác nghiên cứu và đào tạo cán bộ trong các lĩnh vực năng lượng nguyên tử có liên quan.

Theo Quy hoạch phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn 2050, hướng nghiên cứu ứng dụng năng lượng nguyên tử sẽ tập trung vào cả khoa học cơ bản và ứng dụng trong y tế, nông nghiệp, công nghiệp, tài nguyên môi trường.

Ngoài dự án Trung tâm Nghiên cứu Hạt nhân, trong quy hoạch phát triển ứng dụng năng lượng nguyên tử giai đoạn tới, Việt Nam sẽ nghiên cứu tiền khả thi dự án xây dựng tổ hợp máy gia tốc lớn đặt tại miền Bắc, xây dựng các phòng thí nghiệm công nghệ và an toàn hạt nhân.

Dự án Trung tâm Nghiên cứu Hạt nhân được đánh giá có ý nghĩa quan trọng trong việc thúc đẩy ứng dụng công nghệ hạt nhân, đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam. Dự án không chỉ nâng cao năng lực nghiên cứu, đào tạo mà còn góp phần đảm bảo an ninh năng lượng và bảo vệ môi trường.

Việt Nam và Nga cam kết tuân thủ các quy định của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) về an toàn hạt nhân trong quá trình triển khai dự án. Trước mắt, hai bên sẽ tập trung đẩy mạnh thực hiện đúng tiến độ, hiệu quả và đảm bảo an toàn cho dự án.