Việt Nam và Nga hợp tác xây dựng Trung tâm Nghiên cứu Hạt nhân hiện đại với lò phản ứng 10 MW

Trong khuôn khổ hợp tác khoa học công nghệ giữa Việt Nam và Nga, hai bên đã nhất trí triển khai dự án xây dựng Trung tâm Nghiên cứu Khoa học và Công nghệ Hạt nhân (CNST) tại Long Khánh, Đồng Nai. Trung tâm này sẽ được trang bị lò phản ứng hạt nhân công suất 10 MW, phục vụ mục tiêu sản xuất dược chất phóng xạ, chiếu xạ silic tạo vật liệu bán dẫn sản xuất chip.

Việt Nam và Nga hợp tác xây dựng Trung tâm Nghiên cứu Hạt nhân hiện đại với lò phản ứng 10 MW

Dự án CNST là dự án hợp tác giữa Việt Nam và Nga, được thực hiện theo Hiệp định Liên Chính phủ ký năm 2011. Dự án đã được Chính phủ Việt Nam phê duyệt chủ trương đầu tư năm 2018. Đây là lần đầu tiên Việt Nam triển khai một dự án về xây dựng lò phản ứng hạt nhân nghiên cứu công suất lớn.

Việt Nam và Nga hợp tác xây dựng Trung tâm Nghiên cứu Hạt nhân hiện đại với lò phản ứng 10 MW

Lò phản ứng hạt nhân là thiết bị quan trọng phục vụ nghiên cứu khoa học, y học và công nghiệp. Lò phản ứng hạt nhân công suất 10 MW tại Trung tâm CNST sẽ hướng đến mục tiêu sản xuất dược chất phóng xạ và vật liệu bán dẫn.

Dược chất phóng xạ đóng vai trò thiết yếu trong chẩn đoán và điều trị ung thư. Lò phản ứng mới có thể sản xuất nhiều loại dược chất phóng xạ trong nước, đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng trong lĩnh vực y tế.

Silic chiếu xạ được sử dụng để sản xuất vật liệu bán dẫn, là thành phần quan trọng trong các thiết bị điện tử. Lò phản ứng mới sẽ góp phần tạo nên nguồn cung vật liệu bán dẫn trong nước, hỗ trợ phát triển ngành công nghệ cao.

Để đảm bảo vận hành và khai thác hiệu quả Trung tâm CNST, Bộ Khoa học và Công nghệ đã giao Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam xây dựng các nhóm chuyên môn sâu. Viện cũng đang triển khai hợp tác đào tạo cán bộ với Viện Liên hiệp nghiên cứu hạt nhân Dubna (JINR) của Nga.

An toàn hạt nhân là ưu tiên hàng đầu trong vận hành Trung tâm CNST. Bộ Khoa học và Công nghệ đã đề nghị Tập đoàn Rosatom hỗ trợ Việt Nam trong đào tạo cán bộ vận hành lò phản ứng và hỗ trợ thẩm định các báo cáo phân tích an toàn.

Trước khi triển khai dự án CNST, Việt Nam đã có Lò phản ứng hạt nhân Đà Lạt. Lò phản ứng này đã hoạt động 40 năm, đóng vai trò quan trọng trong nghiên cứu khoa học, phân tích mẫu và sản xuất dược chất phóng xạ.

Trên thế giới, nhiều quốc gia đang tái khởi động hoặc tập trung nguồn lực vào phát triển năng lượng hạt nhân để phục vụ mục đích hòa bình. Dự án CNST cũng nằm trong xu hướng này, nhằm tận dụng năng lượng hạt nhân để phát triển kinh tế xã hội.

Hợp tác giữa Việt Nam và Nga trong dự án CNST mang lại nhiều lợi ích cho cả hai bên. Nga có công nghệ và kinh nghiệm tiên tiến trong lĩnh vực hạt nhân, trong khi Việt Nam sở hữu đội ngũ chuyên gia chất lượng cao.

Bộ Khoa học và Công nghệ đóng vai trò quan trọng trong thúc đẩy hợp tác Việt Nam - Nga trong lĩnh vực hạt nhân hòa bình. Bộ đã và đang tạo điều kiện thuận lợi về cơ chế, chính sách và nguồn lực để triển khai dự án CNST thành công.